W roku 2013, w ramach Programu Ministerialnego, priorytetu Sztuki Wizualne, wykonano zadanie: Inwentaryzacja, archiwizacja i dokumentacja części spuścizny artystycznej Zofii Rydet W skład opracowanego cyklu wchodzi kilkaset fotografii, negatywów, diapozytywów oraz dokumenty towarzyszące: korespondencja będąca źródłem wiedzy o powstawaniu cyklu i albumu, a także o wystawach, opinie krytyków, plakaty, foldery wystawowe, zaproszenia, wycinki prasowe, albumy etc.
Fotografie należące do cyklu, zostały wyodrębnione z całości Archiwum, następnie zidentyfikowane – przypisane do podcykli, wg porządku w albumie Świat wyobraźni Zofii Rydet; posegregowane, przeliczone, opisane jakościowo (poziom odbitki, uszkodzenia, opis odwrocia, ewentualne zaznaczenie konieczności poddania konserwacji, ewentualny opis oprawy). Podobny proces przeszły negatywy i diapozytywy. Fotografie zostały indywidualnie opakowane, grupami umieszczone w opisanych teczkach (wydruk na samoprzylepnych etykietach); oprawione diapozytywy zostały sygnowane, umieszczone w koszulkach i segregatorze; nieoprawione diapozytywy oraz negatywy zostały umieszczone w koszulkach, segregatorze, opisane. Wszystkim obiektom nadano odpowiednie sygnatury mówiące o autorze, cyklu, podcyklu, oznaczeniu konkretnego wizerunku, formacie, rodzaju medium, ilości odbitek w zbiorze, kolorze etc. sygnatury zostały wpisane do dokumentu programu exel, dzięki któremu można łatwo uzyskać żądane informacje o cyklu. Wykonano wirtualną dokumentację makiety – autorskiej propozycji albumu „Świat wyobraźni Zofii Rydet”; wykonano wirtualną dokumentację autorskiego wyboru fotografii do Diaporamy; zabezpieczono taśmy magnetofonowe z podkładem dźwiękowym do Diaporamy. Następnym etapem była identyfikacja, segregacja i dokumentacja wszelkich dokumentów nawiązujących treścią do opracowywanego cyklu. Dokumenty umieszczone zostały w koszulkach i segregatorze.
W między czasie nastąpiło przygotowanie, projekt i realizacja strony internetowej Zadania oraz wprowadzenie pozyskanych podczas prac informacji do internetowej bazy fotografii na stronie internetowej zadania. Na bieżąco wykonywana była także dokumentacja fotograficzna Zadania: robocze zdjęcia kolejnych elementów cyklu – wizerunków fotografii oraz części dokumentów – w celu łatwiejszej – nie tylko opisowej, lecz także wizualnej ich identyfikacji. Wykonano dokumentację fotograficzną pieczęci występujących na odwrociach fotografii; powstała także foto-relacja z przebiegu prac archiwizacyjnych, ukazująca zbiór i prace nad nim przed, w trakcie i po zakończeniu Zadania).
Opracowanie cyklu „Zapis socjologiczny” to dofinansowany ze środków MKiDN – kilkuletni projekt, zrealizowany przez cztery instytucje: Fundację im. Zofii Rydet – opracowującej archiwum fotograficzne i dokumentalne, Fundację Sztuk Wizualnych – inicjatora projektu oraz partnera odpowiedzialnego za digitalizację i portal, Muzeum Sztuki Nowoczesnej – głównego organizatora wystawy, Czytelnię Sztuki w Gliwicach – która zajęła się wydaniem albumu poświęconemu cyklowi.
Pierwszym etapem były prace w archiwum: opracowanie dokumentów archiwalnych (korespondencji, prasy, folderów etc.), inwentaryzacja odbitek, inwentaryzacja i archiwizacja negatywów, przygotowanie szczegółowych opisów zbioru koniecznych do importu materiału do archiwum online (min. nazwisko autora, cykl, podcykl, data, tagi etc.). Pierwszym efektem prac był portal www.zofiarydet.com, gdzie oprócz bogatych informacji o artystce i cyklu, znajdziemy wiele materiałów źródłowych, w postaci min. korespondencji, fotografii biograficznych, materiałów audio i video, ale przede wszystkim bazę fotografii online, gdzie zamieszczono kilkanaście tysięcy zeskanowanych i opisanych negatywów.
Galeria usystematyzowana została wg klucza pozostawionego przez artystkę. Możemy poruszać się po niej wielorako: wybierając np. zdjęcia z danego regionu lub wg słów kluczy, którymi skany zostały otagowane, lub też wg podcykli, spośród których wyróżnić możemy – oprócz ujęcia kanonicznego (czyli postaci siedzących sztywno na środku pomieszczenia i patrzących prosto w obiektyw) – pozostałe, wyszczególnione i nazwane przez artystkę, np. kobiety na progach, obecność, mit fotografii, krajobrazy i uroczystości.
Zofia Rydet początkowo opisywała dość dokładnie swoje wizyty. Notowała nawet co ciekawsze, zasłyszane podczas pracy historie. Jednak gdy Zapis zaczął się rozrastać, a jej zachłanność na „uratowanie odchodzącego świata” rosła, zarzuciła szczegółowe notatki. W archiwum pozostało nam kierować się autorskimi opisami znajdującymi się na koszulkach z negatywami. Zazwyczaj wiadomo w jakim regionie wykonane były zdjęcia, często w której miejscowości, jednak opisy osób są bardzo pobieżne i nie zawsze jednoznacznie można je przyporządkować do konkretnego zdjęcia. Zdarzają się także błędy, wynikające prawdopodobnie z ogromu materiału negatywowego, którego sama Rydet już nigdy nie zdążyła w całości wywołać. Między innymi z potrzeby uzupełniania i korygowania archiwum, wziął się pomysł podążenia śladami Zofii Rydet, który systematycznie realizaujemy poprzez warsztaty wokół Zapisu socjologicznego pt. „Coś, co zostanie”. Jest to próba odnalezienia miejsc, a przede wszystkim osób sfotografowanych 30 lat temu.
„Opracowanie cyklu fotograficznego Zofii Rydet Dokumentacje” to zadanie dofinansowane ze środków Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, w ramach programu „Wspieranie działań archiwalnych 2016”. Dotyczyło inwentaryzacji i archiwizacji najwcześniejszej części spuścizny artystycznej Zofii Rydet, czyli materiału fotograficznego obejmującego ok. 2 tys. odbitek, ok. 20 tys. negatywów oraz dokumenty towarzyszące (np. archiwalna prasa, korespondencja etc.) – nazwanego „Dokumentacjami z lat 1950 – 1978”. Praca polegała na uporządkowaniu i skatalogowaniu autorskich odbitek, szczegółowej inwentaryzacji negatywów oraz zabezpieczeniu zbioru poprzez konserwację zachowawczą, archiwizację, opisowe udokumentowanie, a także udostępnienie informacji o dostępności i zasobie na stronie internetowej.
„Dokumentacje z lat 1950 – 1978” to nieodkryty dotąd zbiór fotograficzny o wysokiej wartości artystycznej i historycznej, stanowiący cenny materiał badawczy w dziedzinie fotografii, kultury i socjologii. Sama artystka, wykonała odbitki z niewielkiego jedynie procenta negatywów, jednak powstałe na tej bazie cykle fotograficzne, takie jak „Podwórka”, „Dachy”, wielokrotnie wystawiany i opublikowany w książce „Mały człowiek oraz poszczególne, reporterskie ujęcia – uczyniły ją ikoną polskiej fotografii dokumentalnej i były nagradzane na popularnych w tamtych latach przeglądach fotograficznych na całym świecie. Cały zbiór, stanowi wyjątkowy, bardzo obiecujący materiał dopełniający formalnie i merytorycznie późniejsze, dobrze już znane projekty jak „Zapis socjologiczny”. Pokazujące początki drogi twórczej Zofii Rydet, „Dokumentacje 1950-1978” dają wgląd w nieznane obserwacje i źródła fascynacji artystki. Zawarte w zbiorze pod-cykle fotograficzne ukazują szerokie spektrum obrazów miejskiego życia społeczeństwa polskiego w czasach PRL-owskich, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów edukacji, polityki, gospodarki oraz rozrywki. Fotografie te niewątpliwie zasługują na udostępnienie szerokiemu gronu odbiorców.
Realizacja zadania, którego podetapy nakładały się na siebie, a częściowo przebiegały jednocześnie, składała się z: identyfikacji, segregacji, oznaczenia ilościowego i jakościowego negatywów i pozytywów fotografii wg cykli, podcykli, formatu, techniki wykonania etc. oraz identyfikacji, segregacji i dokumentacji wszelkich dokumentów nawiązujących treścią do opracowywanego cyklu. Dodatkowo została przeprowadzona konserwacja zachowawcza elementów zbioru jej wymagających, czyli oczyszczenie na sucho negatywów i pozytywów, relaksacja pozytywów, podklejanie itd. Następnie materiały archiwalne zostały umieszczone w odpowiednich opakowaniach oraz opisane stosownymi sygnaturami (oznaczającymi szczegóły danego egzemplarza, np. autor, cykl, tytuł, data, format, technika itd., wg systemu wypracowanego i stosowanego do tej pory w archiwum Zofii Rydet).
